İnflamatuvar Barsak Hastalıklarının Lökosit Aferezi (LCAP) Yöntemi ile Tedavisi
TEDAVİSİ
LCAP (Lökosit Aferezi) yönteminde amaçlanan hastalığa yol açan patojenlerin (Aktifleşmiş Lökositler) hasta dolaşımından seçici olarak uzaklaştırılmasıdır. Bunun için, hasta kanı patojenlerinden arındırılmak için özel bir kolondan geçirilir. Bu kolon özel yapısı sayesinde aktifleşmiş lökositleri (lenfosit, granülosit, monosit) hasta kanından spesifik olarak seçerek adsorbe eder. İşlem ile aktifleşmiş lökosit hücreleri adsorbsiyonla uzaklaştırıldığı için işlemin diğer bir adı da “Adsorbtif Sitoferez” dir.
Sistem tam kandan direkt perfüzyon ile düşük kan akımı (30-50 ml/dk) ile çalıştığından, çoğu zaman hastaya kateter takmadan “çift damar” tekniği ile periferik (koldan vb.) damar yollarından sadece iğne ile işlem yapılabilir.
İğne olarak yetişkin hastalarda basit bir fistül iğnesi (16G ya da 17G olabilir) yeterlidir. Pediatrik hastalarda ise işlemler branül ile de yapılabilir.
Her iki koldan da yukarıda bahsedildiği gibi basit birer iğne ile VEN hattından girilir.
Hastanın VEN hattına iğnelerin güzel bir biçimde entegrasyonu için Deneyimli Eller gerekmektedir.
Daha sonra, hastanın bir kolundan temizlenmek için alınan kanı kolona iletecek ve kolondan çıkan temiz kanı da hastanın diğer kolundan geri verecek olan küçük hortumlar/tüp setleri bu iğnelere bağlanır.
Sistem “sürekli akım prensibi” ile çalışır. Yani kan temizlenmek için bir koldan alınırken, diğer koldan da kolondan geçerek temizlenmiş kan hasta dolaşımına geri verilir.
Yukarıdaki şekilde de görüldüğü üzere; hastadan hastalığa neden olan patojenler dışında hiçbir unsur atılmaz. Yani eksilen bir unsur olmadığından, hastaya dışarıdan hiçbir şekilde başkalarının vücut sıvılarını (kan, plazma vb.) vermeye gerek kalmaz.
İşlem sırasında setlerin ve filtrelerin içinden geçen kan pıhtılaşıp da tıkanmalara neden olmaması için, bu tip tedavilerde standart olan pıhtılaşma engelleyici (antikoagülan) set içindeki kan dolaşımına eklenir.
Antikoagülan olarak genellikle ACD-A kullanılmaktadır. Cihazın çalışma prensibi ile de ilintili olarak genellikle 1/10-1/15 oranında ACD-A kullanılır. Örnek olarak; daha önce de belirtildiği gibi işlemlerde kan pompasının hızı (yani dakikada setten geçen kan akımı) 30-50 ml/dk arasındadır. Bu değere göre ACD-A pompasının hızı da 3-5 ml/dk (yani setten geçen kan akımının 1/10’ u) olacak şekilde ayarlanır.
ACD-A kullanımı hastanın kanında ‘Kalsiyum’ seviyelerini düşürebilir. Bu nedenle kalsiyumun hazırlanması ve tedavi boyunca kullanıma hazır durumda bulundurulması önerilir. Takviye kalsiyum olarak Sandoz, Kalsiyum Çiğneme tabletleri vb. kullanılabilir.
İşlemde toplam işlenecek ya da temizlenmek üzere filtreden geçecek kan miktarı hastanın kilosuna göre belirlenir. Cihazın çalışma prensibi ve deneyimle sabitlenmiş değerler olarak; kilogram başına 35-40 ml kan işlenir/yani temizlenmek için filtreden geçirilir. Örnek olarak; 100 kg bir hastada LCAP işlemi ile toplamda 3.5 – 4.0 Litre kan işlenir.
Tüm işlem yani bir seans toplam 1 (bir) ila 1.5 (bir buçuk) saat arasında sürer. Bu süre hastanın kilosu ile doğru orantılıdır. Düşük kilolu hastalarda işlenmesi gereken toplam kan hacmi de düşük olacağından; işlem daha kısa sürer.
Tedavi sıklığı açısından genel prosedür: durumu daha ağır seyreden hastalarda; haftada 2 seans/işlem olmak üzere 5 hafta boyunca toplam 10 seans/işlem, diğer hastalarda ise haftada 1 seans/işlem olmak üzere 10 hafta boyunca toplam 10 işlemdir. Tedavi sıklığı tamamen hekimin takdir ve tasarrufundadır. Yukarıda belirtilen işlem sıklıkları ile ilgili bilgiler bu tedaviler ile ilgili dünyaca kabul gören bir kılavuzdan (ASFA-American Society for Apheresis) ve Avrupa ile Japonya da yıllardır uygulana gelen tedaviler sonucu yayınlanan literatürlerden alınmıştır.
İşlemler sırasında hastanın canı yanmaz, yani hasta bir şey hissetmez. Sadece kullanılan antikoagülanın bir etkisi olarak kısa süreliğine nadiren de olsa parmaklarda uyuşma ve baş dönmesi olabilir. v
İşlem biter bitmez hasta isterse ayağa kalkıp normal yaşantısına geri dönebilir. Ancak işlem bittikten sonra hastanın yarım saat kadar dinlenmesi tavsiye edilir.
İşlemde kullanılan cihaz Asahi Plasauto ∑ cihazıdır. Bu cihaz mobil bir cihaz olduğundan; hasta başında işlemi gerçekleştirmek mümkündür.
Ürünler, kandan inflamasyona neden olan aktifleşmiş lökositlerin (lenfosit, granülosit, monosit) seçici adsorbsiyon yöntemi ile uzaklaştırılmasında kullanılmaktadır.
Ekstrakorporeal devrede hasta kan akışını çevirir, kanın kolona giriş ve çıkışını sağlar ve kanı ACD-A ile karıştırır.
Set “sürekli kan akımı” prensibi ve “çift damar” tekniği ile çalışmak üzere tasarlanmıştır.
Set işlemin (dolum, işlem, reinfüzyon) otomatik gerçekleşmesine olanak sağlayabilecek yapıdadır.
Set temel olarak arter &ven tüp hatlarını, kolon bağlantılarını ve ACD-A hattını içeren kasetli kısımdan oluşmaktadır.
Set kullanıcıya kullanım kolaylığı açısından set yükleme şablonuna sahiptir ve setteki bağlantılar renk kodludur.
Set ile gerçekleştirilen işlem tamamiyle otologtur ve işlem esnasında hastaya hacim replase edici TDP, albumin gibi ajanların verilmesine gerek kalmamaktadır.
Set ile gerçekleştirilen işlemlerde antikoagulan olarak ACD-A kullanılması için set üzerinde özel sitrat hattı bulunmaktadır.
Setin arter & ven hattı ekstrakorporeal hacmi 60 ml’ dir.
Sistem gerektiğinde katetere gerek kalmadan damar yoluyla çalışabilmektedir.
Tam kan ile çalışmaktadır.
Ürün, kandan inflamasyona neden olan aktifleşmiş lökositleri (lenfosit, granülosit, monosit) seçici adsorbsiyon yöntemi ile uzaklaştırmaktadır.
Adsorban materyal hidrofilik polipropilenden mamul örgü içermeyen yapıdadır.
Ürünün ekstrakorporeal hacmi 275 ml’ dir.
Set ile gerçekleştirilen işlem tamamiyle otologtur ve işlem esnasında hastaya herhangi bir kan veya kan türevi replasmanına gerek kalmamaktadır.
Ürün ile gerçekleştirilen işlemlerde protein kaynaklı alerji reaksiyonu görülmemektedir.
Ürün ile gerçekleştirilen işlemlerde kan kaynaklı bulaşı riski yoktur.
Ürünle gerçekleştirilen seans neticesinde inflamatuar sitokin üreten T-Lenfosit miktarında azalma olmaktadır.
Kolondan geçen kandaki lökositlerin IL-4 üretimi artmaktadır. Böylece Th1 hücrelerine diferansiyasyon ve Th1 hücrelerinden kaynaklanan sitokin üretimi baskılanmaktadır.
Kolondan geçen kandaki aktifleşmiş trombositler de etkin bir şekilde uzaklaştırılır böylece aktifleşmiş oksijen türleri jenerasyonu azaltılarak inflamasyonun azaltılmasına katkıda bulunulur.
İşlenen kan miktarı ile beraber kolonun giriş ve çıkış portlarındaki hemoglobin ve hematokrit değerleri yaklaşık aynıdır.
Ürünle gerçekleştirilen kür sonrasında Rachnilewitz ve Lichtiger Klinik Aktivite Endeksinde (R-CAI ve L-CAI) anlamlı düşüşler görülmektedir.
Lökosit Aferezi (LCAP) Tedavi Yönteminde kullanılan Plasauto ∑, tüm terapötik ve SRRT tedavi modellerini gerçekleştirebilen çok fonksiyonlu bir sistemdir.